Historia aeroklubu

Szybowiec IS-3 "ABC-A"

    Początki Aeroklubu Stalowowolskiego sięgają wiosny roku 1939, kiedy to Aeroklub Rzeczypospolitej Polskiej obiecał miejscowemu Komitetowi Organizacyjnemu pomoc w utworzeniu Aeroklubu oraz przydział dwóch samolotów RWD-8. Wojna przeszkodziła w realizacji tych zamierzeń. Niemcy, częściowo bazując na zdobytych, przedwojennych planach budowy lotniska zapasowego, zbudowali w miejscowości Turbia lotnisko dla potrzeb Luftwaffe, posiadające w roku 1944 betonowy pas startowy i komplet stałych zabudowań lotniskowych. Po wycofaniu się wojsk niemieckich z lotniska korzystali Rosjanie, jednak działania wojenne spowodowały poważne zniszczenia, które nigdy już nie zostały do końca usunięte.

   Po zakończeniu działań wojennych podjęta została przez grupę miejscowych działaczy próba utworzenia Aeroklubu. Ówczesne władze lotnictwa sportowego nie wyraziły zgody, tłumacząc to brakiem zaplecza i ludzi o odpowiednich kwalifikacjach. Mimo tych niepowodzeń grupa entuzjastów lotnictwa nie dała za wygraną. W 1947roku w środowisku harcerskim zrodziła się inicjatywa utworzenia Ośrodka Lotniczego przy ówczesnym Powiatowym Oddziale Ligi Lotniczej w Nisku. W rok później utworzono modelarnię lotniczą, której pierwszym instruktorem był Bolesław Borowiec, a sam Ośrodek został utworzony w roku 1950. Następnym krokiem było utworzenie Komitetu Budowy Wieży Spadochronowej, któremu przewodniczył Władysław Kółeczko. W realizacji tej budowy pomagały miejscowe zakłady pracy, w szczególności Huta Stalowa Wola. Wieżę oddano do użytku 7 września 1952 roku. Ambicje entuzjastów lotnictwa sięgały jednak dalej. W 1955 roku powstaje Społeczny Komitet Budowy Hangaru pod patronatem ówczesnego dyrektora Huty Stalowa Wola inż. Józefa Wańka, z perspektywicznym zamiarem utworzenia Aeroklubu. Motorem tych poczynań był długoletni przewodniczący Zarządu Miejskiego Ligi Lotniczej i LPŻ Władysław Kółeczko. W skład komitetu wchodzili m. in. Mieczysław Jedynak, Bolesław Borowiec, Józef Łastowski, Aleksander Podraza, Zbigniew Flasza. W ramach czynu społecznego, z wydatnią pomocą finansową i materiałową Huty Stalowa Wola i Elektrowni Stalowa Wola, rozpoczęto 5 maja 1955 roku budowę hangaru na terenie lotniska Turbia. Równolegle czyniono starania o utworzenia Aeroklubu.

Szybowiec SZD-8 "Jaskółka"

   Pierwsze organizacyjne zebranie Aeroklubu Robotniczego w Stalowej Woli odbyło się 18 stycznia 1957 roku. Członkami - założycielami byli: Władysław Kółeczko, Zdzisław Sikorski, Aleksander Podraza, Zbigniew Flasza, Roman Wolański, Bolesław Tyc, Stanisław Brzeziński, Ryszard Kiszka, Edmund Liwoch, Stanisław Grochala, Tadeusz Ramus, Jan Oszczędłowski, Jan Hudnej, Władysław Bobek, Zygmunt Czachor, Ludwik Tabaczyński, Jan Prokop, Michał Butryn, Adam Ziobro, Marek Mazurek. Pierwszym prezesem został Zdzisław Sikorski. Powołano sekcje modelarską, spadochronową, szybowcową i samolotowa. 22 wrześni 1957 roku uroczyście oddano do użytku hangar na lotnisku w Turbi. Aeroklub otrzymuje od ZG APRL pierwsze szybowce - ABC, Żuraw, Komar, Sroka, Salamandra i Mucha 100 - rok 1958. Rozpoczęto praktyczne szkolenie szybowcowe. Pierwsze srebrne odznaki szybowcowe zdobyli: Alfred Bakalan, Stanisław Kluk, Lesław Jarosz, Zbigniew Flasza. W roku następnym rozpoczyna się na samolotach CSS-13 szkolenie samolotowe, pierwsi szkoleni to: Władysław Kółeczko, Aleksander Podraza, Lesław Jarosz. HSW kupuje dla ASW szybowiec Bocian, natomiast Elektrownia - Muchę 100. W tym pionierskim okresie kierownikiem ASW był kpt. pil. Witold Kowalewski, instruktorami: Zbigniew Kędziorek, Roman Dryja, Edmund Liwoch, mechanikami: Henryk Sawicki, Wacław Strózik, Piotr Skowronek. W niedługim czasie dołączyli: w roli szefa wyszkolenia - por. pil. Gabriel Legwant, oraz mechanik Czesław Gorczyca. W latach 1958-1959 funkcję prezesa pełni Wł. Kółeczko, w latach 1960-1961 - Włodzimierz Rogoyski. W 1962 roku prezesem zostaje Michał Kic, w tym też roku kierownikiem zostaje kpt. pil. Gabriel Legwant.

Stanisław Kluk

   W pięciolecie istnienia, w roku 1963 ASW organizuje IV Samolotowe Mistrzostwa Polski w akrobacji. W roku 1964 Stanisław Kluk z pasażerem na szybowcu Bocian ustanawia na trasie trójkąta 100 rekord świata uzyskując V=107,8 km/h. W 1966 roku - Roman Straburzyński uzyskuje tytuł Mistrza Polski w kat. modeli silnikowych swobodnie latających. Piloci szybowcowi zdobywają złote odznaki i diamenty za przelot 500. Stanisław Kluk wygrywa zawody w Czechosłowacji, wygrywa Memoriał Bittnera, zostaje Wicemistrzem Polski. W 1968 roku odchodzi do Krosna kpt. Legwant, funkcję kierownika ASW obejmuje mjr pil. Alojzy Górny, prezesem zostaje Henryk Korniak. Lata następne to intensywna praca szkoleniowa wszystkich sekcji, największe osiągnięcia uzyskują szybownicy. Stanisław Kluk wielokrotnie wygrywa zawody krajowe, mistrzostwa Polski a także zawody międzynarodowe. Henryk Poźniak idzie w Jego ślady, początkowo wygrywa mistrzostwa Polski juniorów, następnie wygrywa w seniorach. Nasi piloci startują w Szybowcowych Mistrzostwach Świata w Jugosławii - S. Kluk zostaje II wicemistrzem. H. Poźniak startuje w Finlandii, obaj w Australii. Rozpoczyna się budowa nowego portu lotniczego. Odchodzi od nas ppłk. Alojzy Górny, kierownikiem zostaje dotychczasowy szef wyszkolenia Zbigniew Kędziorek.

   W 1972 roku następuje oddanie do użytku nowego portu. Pod okiem instr. Witolda Makulskiego prężnie działa sekcja spadochronowa. Przybywa nowych samolotów i szybowców - Wilgi, Jantary. Rozgrywane są klubowe zawody samolotowe, szybowcowe i spadochronowe. W 1976 roku funkcję prezesa obejmuje Jan Zioło. W 1977 roku - rozpoczęto budowę nowych hangarów i drogi dojazdowej. Za całokształt osiągnięć Aeroklub otrzymuje w tym roku wyróżnienie tygodnika Skrzydlata Polska ,,Cumulusowe Niebo'', natomiast Stanisław Kluk indywidualnie ,,Złotego Cumulusa''. 1981 - prezesem wybrano ponownie Zdzisława Sikorskiego.

Port i zabudowa lotniska w Turbi

   W 1982 roku podczas XXVII mistrzostwa Polski startuje czterech naszych reprezentantów, w tym S. Kluk w klasie otwartej i H. Poźniak w kl. standard. Kolejni piloci uzyskują bardzo dobre wyniki: szybowcowi - Tomasz Krok, Robert Krok, Zbigniew Walas, samolotowi - Andrzej Kościelniak, Zbigniew Chudy, Jarosław Stan. Roman Straburzyński obchodzi jubileusz 50-lecia pracy w modelarstwie lotniczym. W 1985 z pracy w ASW odchodzą kierownik Zdzisław Kędziorek i szef techniczny Czesław Gorczyca. Nowym dyrektorem zostaje dotychczasowy instr. spadochronowy Waldemar Lekan. Rok 1987 obfituje w znaczące wydarzenia. Staraniem Witolda Walawskiego utworzona zostaje sekcja balonowa. HSW kupuje balon na ogrzane powietrze i przekazuje go w użytkowanie do aeroklubu. W maju zorganizowany został pierwszy zlot balonowy, także w maju Aeroklub był organizatorem XII Szybowcowych Mistrzostw Polski w klasie otwartej, w tym też roku wzbogaciliśmy się o samolot An-2. Piloci samolotowi startują w wielu zawodach uzyskując znaczące sukcesy. Za całokształt osiągnięć ASW ponownie zostaje uhonorowany "Cumulusowym Niebem". W kolejnych latach rozgrywane są Międzynarodowe Stalowowolskie Zloty Balonowe, nasi piloci balonowi startują w wielu zawodach krajowych i europejskich sławiąc imię naszego Aeroklubu, Huty Stalowa Wola i miasta.

   Od 1990 roku działalność Aeroklubów w tym i naszego przestała być dotowana ze środków centralnych. Następuje redukcja zatrudnienia, szuka się nowych źródeł finansowania. Jest coraz trudniej ze zdobyciem środków na prowadzenie działalności statutowej. W 1991 roku prezesem wybrany zostaje Kazimierz Cudziło. Mimo wielu problemów, a może wbrew nim, Aeroklub organizuje kolejne Szybowcowe Mistrzostwa Polski w klasie otwartej. W grudniu 1992 roku sytuacja finansowa jest już tak zła, że wszyscy pracownicy otrzymują wypowiedzenie z pracy, zwołane zostaje Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie. W tej dramatycznej sytuacji wybrano nowy zarząd na czele którego staje Ryszard Serejko. Od 1993 roku Aeroklub prowadzony przez pracowników Komórki Lotniczej HSW bez udziału pracowników etatowych. Do 1995 roku kieruje ASW Emil Kukuła, obecnie Piotr Moch. Następną już kadencję przewodzi Aeroklubowi prezes Edward Paterek. Jego też zasługą jest utworzenie w ostatnich latach sekcji motolotniowej, która z roku na rok rozrasta się. Przez te ponad 40 lat Aeroklub wyszkolił setki pilotów, skoczków, modelarzy. Wielu z nich zdobyło i wykonuje ciekawy zawód, inni spożytkowali zdobyte tu wiadomości i doświadczenie w pracy i życiu prywatnym.

Z okazji Czterdziestolecia Aeroklubu Stalowowolskiego odznaczeni zostali:

Złotym Krzyżem Zasługi:

• Edward Paterek
• Emil Kukuła
• Witold Walawski

Odznaką Zasłużony Działacz Lotnictwa Sportowego:

• Stanisław Chamot
• Roman Dryja
• Wiktor Kochańczyk
• Roman Rachfalski
• Roman Wiatrowicz

Złotą Odznaką Zasłużony dla Aeroklubu Polskiego:

• Witold Walawski
• Władysław Kółeczko
• Stanisław Kluk
• Michał Kic
• Roman Straburzyński
• Waldemar Madej

Srebrną Odznaką Zasłużony dla Aeroklubu Polskiego:

• Tomasz Strusiński
• Kazimierz Kapuśniak
• Waldemar Lekan
• Wacław Strózik
• Jarosław Stan
• Edward Dymek
• Urząd Miasta Stalowa Wola
• Elektrownia Stalowa Wola

Brązową Odznaką Zasłużony dla Aeroklubu Polskiego:

• Grzegorz Ujda
• Janusz Żak
• Jerzy Owoc
• Zbigniew Płocica
• Sławomir Prus
• Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Stalowej Woli